Blizna - Auður Ava Ólafsdóttir

Auður Ava Ólafsdóttir „Blizna”, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2020

Auður Ava Ólafsdóttir to pierwsza islandzka autorka, której powieść pojawiła się w nowej edycji Serii Dzieł Pisarzy Skandynawskich wydawanej przez Wydawnictwo Poznańskie. Pisarka zdobyła wiele prestiżowych nagród literackich na Islandii, m.in. Islandzką Nagrodę Literacką. Nagrodzona została także jej powieść „Blizna”, która uzyskała jedno z najważniejszych wyróżnień Krajów Północy – Nagrodę Literacką Rady Nordyckiej. 

„Większość blizn na skórze jest płaska, blada i stanowi jedynie niewielką pozostałość po urazie, który spowodował ich powstanie.”

Gdy poznajemy pięćdziesięcioletniego Jonasa, prowadzi on życie, w swoim odczuciu, beznadziejne. Mężczyzna ma kilka blizn na ciele, ale też nosi kilka na swojej historii życia. Życie po rozwodzie z żoną, trudne relacje z dorosłą już córką oraz matka mająca pogłębiającą się demencję są jego codziennością. To wszystko w konsekwencji składa się na jego decyzję o zakończeniu swojego życia.

Jonas postanawia to zrobić w odległym kraju, aby nikogo nie obciążać samobójstwem. Pakuje mały bagaż, zawierający m.in. wiertarkę mającą pomóc mu w samounicestwieniu, po czym wyrusza w swoją ostatnią podróż. Udaje się do kraju różniącego się od tego, który zna. Kraju, którego każdy obecnie żyjący mieszkaniec nosi na sobie piętno walki o przeżycie. Kraju, w którym jeszcze niedawno panowała wojna.

„Każde cierpienie jest wyjątkowe i niepodobne i dlatego nie można tego porównywać. Szczęścia natomiast bywają podobne.”

„Blizna” jest powieścią o daniu sobie drugiej szansy. O pozwoleniu sobie na odsunięcie się od dotychczasowej codzienności i spojrzenie z dystansu na swoje, nawet beznadziejne, życie. Może się wydawać, że częściowo książka napisana jest w duchu powiedzenia „inni mają gorzej”, ale to tylko wrażenie. W „Bliźnie” przedstawiony jest proces przemiany Jonasa, jednak żeby ją osiągnąć, mężczyzna wyraźnie potrzebuje innego człowieka, który pomoże mu, nawet nieświadomie, nakreślić na nowo spojrzenie na własną historię, sytuację.

„W naszej szerokości geograficznej większość zabija się na wiosnę. Ludzie nie lubią, jak świat się odradza. Jak wszystko zaczyna się od początku – wszystko poza nimi samymi.”

„Blizna” jest historią nostalgiczną, ale nie dołującą. To książka, której treścią można się delektować. Książkę bez pośpiechu można przeczytać w jeden wieczór, co też intensyfikuje zawarte w niej emocje. Jej lektura nie pozostawia w czytelniku pustki, a na pewno skłania do spojrzenia na własne codzienne strapienia.

Autorka przypomina czytelnikowi, że sensu życia nie da się znaleźć raz na zawsze. Na przykładzie dojrzałego mężczyzny mającego tak naprawdę możliwe dla każdego z nas problemy pokazuje, że zawsze jest czas na nowy początek, nawet jeżeli wymaga to od nas jakiejś zmiany w naszej codzienności. A jak często bywa w procesie zmiany - najtrudniejszy może być pierwszy krok i dostrzeżenie tego, co znajduje się poza tym, co powszednie.




Cytaty za: Auður Ava Ólafsdóttir „Blizna”, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2020.